Krakowscy naukowcy opracowali supertwarde narzędzie ścierne

Archiwum

Moje najwiÄksze skarby i opowieĹci prosto z mojego

Supertwarde narzędzie ścierne, które może służyć zarówno do szlifowania elementów samolotów, jak i implantów medycznych opracowali naukowcy z krakowskiego Instytutu Zaawansowanych Technologii Wytwarzania. Za swoją technologię otrzymali m.in. złoty medal podczas Międzynarodowych Targów Wynalazczości, Badań Naukowych i Nowych Technik - Brussels Innova 2009.

Jak wyjaśniła dr inż. Barbara Staniewicz-Brudnik, która wraz z inż. Kazimierą Majewską-Albin, pracowała nad wynalazkiem, swą wyjątkową przydatność opracowane narzędzie zawdzięcza "regularnemu azotkowi boru", który jest materiałem ściernym. "Jest to materiał bardzo twardy, o twardości jedynie trochę mniejszej od diamentu" - tłumaczyła dr Staniewicz-Brudnik.

Współtwórczyni opracowanego narzędzia ściernego poinformowała, że jako materiału wiążącego ziarna azotku boru naukowcy użyli spoiwa ceramicznego stanowiącego dewitryfikat (tworzywo o drobnoziarnistej strukturze) szkła układu wieloskładnikowego. Jest to materiał szkło-krystaliczny, częściowo skrystalizowany. Oprócz niego naukowcy wykorzystali również specjalny wypełniacz i inne dodatki.

"To wszystko dokładnie się waży, miesza, następnie prasuje na zimno w matrycy. Tak przygotowany materiał suszy się i wypala w piecu w temperaturze poniżej 900 stopni Celsjusza. Wysokość temperatury jest bardzo istotna, ponieważ w temperaturze wyższej niż wspomniana zachodzi proces utleniania i następuje częściowa korozja ziarna ściernego" - tłumaczyła rozmówczyni.

Wyjaśniła, że opracowane przez krakowskich naukowców narzędzia z regularnego azotku boru przydaje się zwłaszcza do szlifowania powierzchni w otworach materiałów bardzo trudno obrabialnych np. stopów wysoko-niklowych, które wykorzystuje się m.in. w przemyśle lotniczym.

"Ze stopów tego rodzaju wykonywane są na przykład łopatki turbin samolotowych, które muszą mieć odpowiednią gładkość, aby dobrze pracować" - powiedziała dr Staniewicz-Brudnik. Dodała, że narzędzie ścierne tego typu może być również stosowane do pracy nad materiałami używanymi w medycynie.

"Chodzi przede wszystkim o materiały przeznaczone do użycia jako implanty, które również muszą mieć odpowiednią gładkość (chropowatość). Za pomocą supertwardego narzędzia ściernego może być szlifowana np. główka panewki stawu biodrowego" - mówiła rozmówczyni.

Jak zapewniła, opracowanych przez jej zespół narzędzi można używać we wszystkich przypadkach, w których producenci muszą zmierzyć się z materiałami bardzo trudno obrabialnymi. "Takimi, które bardzo trudno jest modyfikować metodami konwencjonalnymi, np. tzw. ściernicami elektrokorundowymi czy ściernicami węglika krzemu" - wyjaśniała dr Staniewicz-Brudnik.

Wcześniej, z konieczności, używano właśnie takich narzędzi ściernych, jednak materiały te bardzo szybko się zużywały. Nie najlepsza była również jakość szlifowanej powierzchni.

Jak tłumaczyła naukowiec, w dotychczas używanych narzędziach stosuje się chłodziwa, w postaci różnego rodzaju olejów. W narzędziach z regularnego azotku boru, opracowanych w krakowskim Instytucie, jako chłodziwo używane są roztwory wodne olejów mineralnych, które łatwo ulegają utylizacji.
Dr Staniewicz-Brudnik przyznała, że naukowcy nad opracowaniem narzędzi z regularnego azotku boru ze spoiwem ceramicznym pracowali wiele lat. Teraz będą je wytwarzali np. dla Politechniki Koszalińskiej, z której otrzymali pierwsze duże zlecenie.

PAP

Krakowscy naukowcy opracowali supertwarde narzędzie ścierne

Archiwum

Moje najwiÄksze skarby i opowieĹci prosto z mojego

Moje najwiÄksze skarby i opowieĹci prosto z mojego